Τα μουσεία της Σκοπέλου

Το κτίριο όπου στεγάζεται σήμερα το Λαογραφικό Μουσείο αποτελεί δωρεά της οικογένειας Χατζησταμάτη - Νικολαΐδη, ιστορικής οικογένειας του νησιού. Μεγάλο μέρος των εκθεμάτων του μουσείου υπήρχαν μέσα στο σπίτι, ενώ άλλα δωρίστηκαν από κατοίκους της Σκοπέλου. Ανάμεσά τους θα βρει κανείς είδη οικοσκευής και χειροτεχνημάτων, έργα αγγειοπλαστών και μαχαιράδων, τοπικές ενδυμασίες, πίνακες λαϊκών ζωγράφων καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Οι μικρογραφίες καραβιών και η αναπαράσταση του ταρσανά (παραδοσιακό ναυπηγείο) της Σκοπέλου προβάλλουν την τοπική ναυτική παράδοση του νησιού και σκιαγραφούν την εικόνα του τα τελευταία 200 χρόνια.

Πρόκειται ουσιαστικά για ένα διώροφο παραδοσιακό σπίτι που έχει διαμορφωθεί σε μουσείο. Μέσα από αυτό, ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και διακόσμηση του νησιού, ενώ παράλληλα έρχεται σε επαφή με είδη οικιακής χρήσης, έπιπλα και παραδοσιακές φορεσιές.

Η Αντιγόνη Βακράτσα, τελευταία απόγονος της αρχοντικής οικογένειας Βακράτσα-Ρεμπάκη, δώρισε το 1995 την οικία της για να λειτουργήσει ως μουσείο με την επωνυμία «Παλαιό Σκοπελίτικο Αρχοντικό». Το Αρχοντικό Βακράτσα, χτισμένο στην συνοικία του Αγίου Μιχαήλ όπου κατοικούσαν πολλοί από τους άρχοντες της Χώρας της Σκοπέλου, υψώνεται σε τρεις ορόφους και εκθέτει την τοπική αρχιτεκτονική αντίληψη της εποχής του. Τα αντικείμενα που εκτίθενται σε αυτό είναι όλα ανεκτίμητης αξίας και παρουσιάζουν με αμεσότητα τον τρόπο ζωής και τις προσωπικότητες των Σκοπελιτών αρχόντων. Έπιπλα, γυναικείες φορεσιές, πίνακες, σπάνιες εικόνες, πορσελάνες, κεντήματα αλλά και βιβλία. Την εικόνα συμπληρώνουν τα ιατρικά εργαλεία του πατέρα της Αντιγόνης Βακράτσα, Σταμάτη, που αποκαλύπτουν τις τεχνικές δυσκολίες των επαρχιωτών γιατρών της εποχής.

Στο σπίτι αυτό πέρασε τα παιδικά του χρόνια ο Νεοέλληνας λογοτέχνης Παύλος Νιρβάνας (ψευδώνυμο του Πέτρου Αποστολίδη), ο οποίος καταγόταν από το νησί. Βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού της Σκοπέλου, στη συνοικία του Αγίου Ιωάννη και πρόκειται για ένα διώροφο κτίσμα, λιθόκτιστο στο μεγαλύτερο μέρος του. Χτίστηκε στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα και αποτελεί ένα αξιόλογο δείγμα της σκοπελίτικης λαϊκής αρχιτεκτονικής, “Μακεδονικού Τύπου”. Σήμερα το κτίριο λειτουργεί ως μουσείο και παρουσιάζει μέσω πλούσιου φωτογραφικού υλικού την ιστορία της Σκοπέλου, τους διάφορους τομείς του πολιτισμού, της κοινωνικής οργάνωσης και της οικονομίας της.